به دنبال فراگیر شدن نهضت مشروطه ایران و صدور فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه قاجار، انتخابات مجلس شورای ملی انجام گرفت و جمعاً 200 نفر به مدت دو سال به این سمت انتخاب شدند. از نکات قابل توجه در فرمان‌های مظفرالدین شاه که بر اثر فشار مردم و اوج گیری نهضت، مجبور به آن گردید، این است که در دستخط اول، وعده تشکیل مجلس شورای ملی داده شده بود ولی در دستخط دوم، به دلیل خواست مردم، مجبور به دستور تشکیل مجلس شورای اسلامی گردید. این می‌تواند نشانگر تاکید مردم و نمایندگان نهضت و صفوف اول مبارزه بر خواسته‌های اسلامی باشد که با کارشکنی‌های عوامل دربار و فرنگ رفته‌ها، سرانجام در عمل دچار تحریف گردید.
این انتخابات بر طبق نظامنامه، صنفی بود و طبقات شاهزادگان، اعیان و اشراف، مالکین، بازرگانان، اصناف و علما و طلاب، برای خود در مجلس نماینده برگزیدند. سرانجام اولین جلسه مجلس شورای ملی، با حضور نمایندگان مجلس، علمای اعلام، شاهزادگان، سفرای کبار و وزرای مختار، سایر بزرگان پایتخت و مقامات حکومتی و اداری در چهاردهم مهر 1285 شمسی برابر با 18 شعبان 1324 قمری در کاخ گلستان تشکیل گردید.
در این مراسم، شاه علیل و مریض را با زحمت آوردند و بر کرسی نشاندند. وی که روزهای آخر عمر را می‌گذراند، با صدای ضعیف و لرزان گفت: «ده سال است آرزوی این روز را داشتم، الحمدالله که به مقصود خود رسیدم.» پس از آن، انتخابات داخلی مجلس انجام گرفت و کار آن آغاز شد. در اولین دوره مجلس شورای ملی، هیئتی مأمور تدوین قانون اساسی گردید و قانون مزبور به اسم نظامنامه سیاسی در 51 اصل، تهیه و تنظیم و پس از تصویب نمایندگان به تأیید شاه رسید. مجلس اول در واقع یک مجلس انقلابی بود و در استقرار اصول عدالت و قطع نفوذ متنفذین و مستبدین اهتمام بسیار نمود.