کاترین کبیر، امپراتوریس روسیه، در دوم مه 1729 میلادی به دنیا آمد. وی در 15 سالگی با پتر سوم ازدواج کرد. اما پتر سوم، پادشاه روسیه به او علاقه نداشت و او را در ملأ عام مورد اهانت قرار می‌داد. کاترین با همدستی چند نفر از نزدیکان خود در نهم ژوئیه 1762 میلادی و در 33 سالگی، هنگامی که پتر سوم از شهر خارج شده بود، خود را امپراتوریس و ملکه روسیه خواند. پتر که ناگهان، چنین ضربه هولناکی خورد، به کلی خود را باخته، بدون مقاومت چندانی، استعفا داد و چند روز بعد درگذشت. در حقیقت او توسط نزدیکان کاترین مسموم شده بود. کاترین در دوران سلطنت خود علی‌رغم انجام برخی خدمات و اصلاحات، در زندگی مردم فقیر و ستم‌دیده، رفاه و بهبود به وجود نیاورد تا آنجا که شورش‌های فراوانی در زمان او برخاست.
گفته شده است که در دوره سلطنت او که بیش از سه دهه به طول انجامید، شیوه کشاورزی، اصلاح شده و اصول بانک‌داری ترویج گردید، ارتش را سازمان داده و سامان بخشید، بیمارستان‌هایی بنا شده و به طور کلی اقتصاد کشور شکوفا شد. هم‌چنین وی در تحکیم مسائل آموزش و فرهنگ روسیه تلاش نمود، اما از سوی دیگر، کاترین اگرچه ملکه روسیه به شمار می رفت اما از لحاظ شخصیتی دچار انحطاط شدید اخلاقی بود و به گفته مورخین با توجه به اینکه خود را یک موجود برتر می‌پنداشت، از مصاحبت با مردان متعدد دربار ابایی نداشت و فساد و تباهی بر دربار پادشاهی وی غلبه داشت. وی در سیاست خارجی، سیاست توسعه‌طلبی را دنبال می‌کرد و تا آنجا که می‌توانست برای این امر می‌کوشید. کاترین 33 سال سلطنت کرد و سرانجام در 17 نوامبر 1796 میلادی در 66 سالگی درگذشت. وی هوشی سرشار و جسارت و عزمی تمام و حرص و جاه‌طلبی زیادی داشت.