پس از وقایع مربوط به لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی در سال 1341، دسته‌های گوناگون مردمی تشکیل گردیدند که در صدد مبارزه با رژیم شاه بودند. افراد و اعضای این گروه‌های مردمی، از مسلمانان ناب و خالص ولی اکثراً فاقد تجربه سیاسی و سازماندهی و حتی معلومات کافی و عمیق مذهبی و اجتماعی بوده و به کمک‌های فکری و تعلیمات دینی و سیاسی و سازماندهی نیاز داشتند. این گروه‌ها طی جلساتی با هم آشنا شده و با نظر و تصویب حضرت امام خمینی ره، استاد شهید مرتضی مطهری و چند تن دیگر از شخصیت‌های روحانی، متکفّل هدایت و تغذیه معنوی آنان که از آن پس، هیئت‌های مؤتلفه اسلامی خوانده می‌شدند، گردیدند.
همگامی مؤتلفه با حوزه علمیه قم و مبلّغان و ائمه جماعات، نیروی عظیم مردم مسلمان ایران را، پشت سَرِ امام و مراجعِ دیگر، وارد میادین مبارزه کرد. مهم‌ترین اقدام این هیئت‌ها، ترور و اعدام انقلابی حسنعلی منصور، نخست وزیر سرسپرده رژیم پهلوی و عامل تصویب قانون ننگین کاپیتولاسیون و تبعید حضرت امام به ترکیه بود. اغلب اعضای جمعیت مؤتلفه، پس از پیروزی انقلاب، جذب حزب جمهوری اسلامی شدند. در سالیان بعد جمعیت موتلفه اسلامی موجودیت خود را حفظ کرده است.