پایه لغت نامه دهخدا ظاهراً در دوران جنگ جهانی اول پی ریزی گردید. تهیه مواد این لغت نامه در مدت چهل سال، عظیم‌ترین کاری بود که علامه دهخدا آن را به انجام رسانید. با این حال نخستین گام برای چاپ این اثر کم نظیر، با پیشنهاد وزیر دارایی وقت برداشته شد. چند سال بعد در بهمن 1314، قراردادی بین وزارت معارف و دهخدا به امضا رسید که بر اساس آن قرار بر این شد که این لغت نامه در نه جلد هفتصد صفحه‌ای طی پنج سال به چاپ برسد.
در ادامه اقدامات عملی برای چاپ و نشر این اثر، در دی ماه 1324 طرحی از طرف حدود 25 نفر از نمایندگان مجلس شورای ملی با قید دو فوریت تقدیم شد که در آن ضمن اشاره به تحمل زحمات فوق‌العاده و بذل عمر گرانمایه علی اکبر دهخدا در تألیف این دایره المعارف فارسی، از هیئت رئیسه مجلس خواسته شده بود اقدام لازم را به عمل آوَرَد تا چاپخانه مجلس شورای ملی، به سرعت اقدام به چاپ دایره المعارف دهخدا بکند. در تبصره این ماده واحده آمده بود: «وزارت فرهنگ مکلف است افراد لازم در اختیار آقای دهخدا برای جمع آوری دایره المعارف ایشان بگذارد.» دو فوریت فوق در جلسه 25 دی ماه 1324 ش به تصویب رسید. ده سال بعد و در اواخر عمر دهخدا، کلیه فیش‌ها، کتاب‌ها و لوازم کار به ساختمان بهارستان منتقل شد و دو سال پس از آن، لغت نامه و متعلقات آن به دانشگاه تهران واگذار گردید. لغت نامه دهخدا در چاپ جدید خود دارای 23911 صفحه و 71733 ستون در پانزده جلد متن و یک جلد مقدمه، دریایی از اطلاعات در چارچوب ادبیات فارسی را به اهل علم و خرد ارائه می‌دهد.