ابومنصور حَسن بن سدید الدین یوسف بن زین‌الدین علی بن مطهّر حلی، ملقب به آیت الله، جمال‌الدین و فاضل و معروف به علامه و نیز علامَةُ الدَّهر، در شب 29 رمضان سال 648 قمری از خاندانی پاک سرشت در شهر حله در عراق به دنیا آمد. پس از فراگیری مقدمات، به محضر عالمان بزرگواری همچون محقق حلی، خواجه نصیرالدین طوسی، کاتبی قزوینی و سید بن طاووس و... راه یافت و به مدارج عالی علمی رسید. وی پس از درگذشت محقق حلی، در حالی مرجعیت مسلمانان را به عهده گرفت که تنها 28 سال از عمر شریف او می‌گذشت و این امر حاکی از نبوغ و شخصیت والای اوست که در این سنین، تمام دانش‌ها و فضایل اخلاقی و کرامت‌های معنوی را کسب کرده و به مقام شامخ مرجعیت نائل گشته بود.
مورخان، عصر علامه حلی را دوره توسعه فقه شیعه و پیشرفت دانش در سراسر جهان اسلام دانسته‌اند. زیرا وی اُلجایتو فرمانروای مغولی را به پذیرش مذهب تشیع تشویق کرد که این امر در رواج مذهب تشیع بسیار مؤثر بود. علامه حلی برای نشر علوم اسلامی، تلاش خستگی ناپذیری انجام داد. او نخستین فقیهی بود که ریاضیات را واردِ فقه نمود و فقه استدلالی را تکامل بخشید. کشفُ المَقال فی احوالِ الرِّجال، تبصِرَهُ المُتعَلِّمین، تَذکِرَهُ الفُقهاء، الاَسرار و ده‌ها کتاب ارزشمند دیگر از آثار وی می‌باشد. علامه حلی در 21 محرم سال 726 قمری در 78 سالگی بدرود حیات گفت و در نجف اشرف مدفون شد.