مارتین لوتر، مؤسس فرقه پروتستان در 13 مه 1483 میلادی در آلمان به دنیا آمد. وی پس از فراگیری فلسفه، حقوق، ادبیات و موسیقی، با تأثیر از زمان، استاد علوم مذهبی گردید. وی در سال‌های جوانی به دلیل اختلافات بین مقامات کلیسا آشفته خاطر شد و پس از چندی بر برخی از اعمال ارباب کلیسا ایراد گرفت. با این حال، آغاز قیام لوتر بر ضد کلیسای کاتولیک و استبداد مذهبی بر سر مسئله آمرزش گناهان از طرف کشیشان و پاپ بود. در آن زمان، رؤسای کلیسا به دلخواه، اشخاص را از کلیسا اخراج یا تکفیر می‌کردند و سپس برای آمرزش گناهان و ورود مجدد به کلیسا، گناهان آنان را با پول می‌خریدند. اما آنچه لوتر را بر ضد این اوضاع برانگیخت، اقدام مسئولین کلیسا به فروش رسمی آمرزش نامه بود.
با قیام لوتر، طلسم تعصب مذهبی و استیلاطلبی صاحبان کلیسا و استبداد کاتولیکی قرون وسطی درهم شکست و مذهبی نو با نام پروتستان شکل گرفت. پروتستان که معنی معترض داشت در ابتدا با انگیزه اصلاح کلیسای کاتولیک آغاز شد و با مقاومت کلیسای کاتولیک در برابر هرگونه اصلاح، این جنبش به طور مستقل دارای اصول و مبانی خاص خود گردید.
لوتر معتقد بود که یگانه چیزی که در مسیحیت معتبر است کتاب مقدس می‌باشد، از این رو، هیچ‌گونه حجیتی برای مقام پاپ، شوراهای کلیسایی یا آرای ارباب کلیسا و قدّیسان قائل نبود. از دیدگاه پروتستان، هر مسیحی می‌تواند پیام کتاب مقدس را به وجدان شخصی خود دریابد و نجات و رستگاری شخصْ تنها از طریق فیض الهی و در ضمنِ ایمان پدید می‌آید. از جمله ویژگی‌های اخلاق و تفکر پروتستانی، خردگرایی، تاکید بر آزادی فردی، تساهل و مدارا، تکیه بر تولید و گسترش ثروت، عبادت دانستن کار، موهبت الهی دانستن ثروت و پسندیده دانستن آن را می‌توان برشمرد.