تا قبل از سال 1348، دانش آموزانی که دوره شش ساله تحصیلات متوسطه را پشت سر می‌گذاشتند پس از موفقیت در آزمون ورود به دانشگاه‌ها، می‌توانستند به تحصیل در دانشگاه اشتغال ورزند. با افزایش تعداد متقاضیان ورود به دوره‌های آموزش عالی، وزارت علوم تصمیم گرفت طی آزمونی که به کنکور موسوم شد، داوطلبانی را که در این آزمون موفقیت لازم را به دست آورند، برای ورود به دانشگاه، پذیرش نماید. از این رو اولین کنکور سراسری ورود به دانشگاه‌ها در پانزدهم مرداد 1348 با شرکت حدود پنجاه هزار داوطلب انجام گرفت. این تعداد در سال‌های بعد رو به فزونی نهاد به طوری که در آزمون ورودی سال 1352، 92 هزار نفر شرکت کردند و در سال 1355، تعداد شرکت کنندگان از مرز 220 هزار تن گذشت.
کنکور پس از پیروزی انقلاب نیز همراه با تحولاتی ادامه یافت و به میزان رشد جمعیت جوان کشور، تقاضای ورود به دانشگاه نیز افزایش یافت. چنانکه در کنکور سال 1382، یک میلیون و پانصد هزار نفر در پنج رشته علوم ریاضی، علوم تجربی، علوم انسانی، هنر و زبان‌های خارجی به رقابت پرداختند که از لحاظ آماری در حدود 30 برابر نسبت به ابتدا افزایش داشته است. به طور معمول در هر نوبت کنکور 10 الی 15 درصد شرکت کنندگان به دانشگاه راه می‌یابند که در طی سال‌های اخیر، حضور دانشجویان دختر از مرز پنجاه درصد کل داوطلبان فراتر رفته و بیش از شصت درصد قبولی‌های دانشگاه را خانم‌ها تشکیل می‌دهند.