عالم وارسته، شیخ الفقها و المجتهدین آیت الله علی بن ابراهیم معصومی معروف به آخوند حاج ملاعلی همدانی از مراجع بزرگ و مدرسین مبرّز، حوزه علمیه قم و از مراجع همدان در سال 1273 شمسی 1312 قمری در یکی از روستاهای همدان متولد شد. پدرگرامیش که آثار نبوغ و استعداد را در او مشاهده کرده بود، آخوند را نزد یکی از علمای محترم محل برده و در آنجا، در مدت کوتاهی، قسمتی از فقه و اصول را فرا گرفت. وی در همدان به مدت چهار سال در رشتههای کلام و فلسفه و فنون ریاضی تحصیل نمود و سپس به تهران عزیمت کرد.
آخوند همدانی پس از کسب علم از استادان فن، در سال 1300 شمسی نزد آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم رفت و در مدت 10 سال در شمار شاگردان ممتاز ایشان قرار گرفت و سطوح عالی را به اتمام رساند. ایشان همچنین در محضر میرزا جواد آقا ملکی تبریزی و شیخ احمد قمی، به تکمیل درس و تهذیب نفس اشتغال یافت و همزمان به تدریس سطح پرداخت. آخوند ملاعلی همدانی در سال 1310 قمری به دنبال درخواست اهالی متدین همدان و حسبالامر استادش حاج شیخ عبدالکریم حائری، به همدان بازگشت و حدود پنجاه سال ریاست دینی آن شهر را بر عهده داشت.
آخوند همدانی از استوانههای بزرگ دین و زهد و تقوا در همدان و منطقه غرب کشور بود. ایشان حوزه علمیه همدان را سامانی مجدد بخشید و پناهگاهی برای روحانیت متعهد آن منطقه در فضای فساد آلود آن روزگار به شمار میآمد. چنان که به مرور زمان، کتابخانه بسیار با ارزشی را در همدان به وجود آورد که در آن منطقه کم نظیر بود. مجله پیک اسلام نیز توسط ایشان تأسیس شد و انتشار یافت. از این فقیه سترگ آثار متعددی بر جای مانده که اربعین حدیث، رسالهای در اجتهاد و تقلید، رساله در قاعده لاضرر و رسالهای در حبط و تکفیر از آن جمله میباشد.
سرانجام این عالم ربانی و فقیه بزرگ در اول مرداد 1357 شمسی برابر با نیمه شعبان سال 1398 قمری در 84 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و در همدان به خاک سپرده شد. در مراسم تشییع ایشان، یکی از کم سابقه ترین اجتماعات مردمی پدید آمد که به تظاهرات سیاسی و نمایش اعتراض مردم مسلمان در برابر رژیم حاکم تبدیل شد. همچنین کنگره بزرگداشت بیستمین سالگرد ارتحال ایشان، در روزهای سوم و چهارم مرداد 1377 شمسی با حضور نمایندگان مقام معظم رهبری و مراجع عظام و شخصیتهای علمی و فرهنگی در همدان برگزار شد و از شخصیت فقهی، علمی و اجتماعی ایشان تجلیل به عمل آمد.