محمد بن علی بن عُمر سمرقندی ملقب به جمال‌الدین از مشاهیر اطبای اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم می‌باشد. اِبدالُ الاَدویه، الاسباب و العَلامات و اغذیة المَرضی از اوست. نجیب‌الدین سمرقندی در تألیف الاسباب و العلامات از درمان‌های بقراط و قانون ابن سینا بهره گرفته است. این کتاب به سبب شرح استواری که برهان‌الدین نفیس بن عوض کرمانی، از پزشکان نامی زمان الغ‌بیگ، در تاریخ 827 قمری. بر آن نوشته، بسی معروف‌تر شده است. شرح نفیس بن عوض کرمانی بر الاسباب و العلامات بسیار مشهور است و در ایران به چاپ رسیده است. شرح نفیسی خود اساس کتاب طبی فارسی دیگری به نام طب اکبری، تألیف شاه محمد ارزانی قادری شیرازی قرار گرفت. اسباب و علامات را عباس بن محمّد نیز به دستور حاجی میرزا اسدالله موسوی، معروف به آقا کوچک، به سال 1310قمری. در 27 باب و 407 فصل به فارسی ترجمه کرده است. جمال‌الدین در سال 619 قمری هنگامی که مغولان، هرات را تسخیر کرده و مردم را قتل عام نمودند، به دست آنان به قتل رسید.