امروز: ۱۴۰۳/۹/۲

وقوع حادثه یکشنبه خونین مسکو و آغاز انقلاب مارکسیستی شوروی

  • تقویم : میلادی
  • تاریخ رویداد : 1905/1/22

در طی سال‌های 1904 - 5 میلادی جنگ‌های روس و ژاپن به وقوع پیوست و بر اثر پیروزی فرماندهان ژاپنی و رشوه‌گیری اُمرای روسی، ژاپن به پیروزی دست یافت. نارضایتی از حکومت استبدادی تزاری روسیه، تمام طبقات مردم را فرا گرفته بود. اوضاع بد اقتصادی روسیه در اوایل قرن بیستم و شکست نظامی روسیه در جنگ با ژاپن و از دست دادن منطقه منچوری، هم‌چنین رشد نارضایتی کارگران از شرایط کاری، وضعیت نابسامانی را ایجاد کرده بود. در این زمان، موج اعتصابات کارگری به اوج خود رسید و کارگران خود را برای حرکتی ضد سلطنتی آماده می‌کردند. در نهایت در روز یکشنبه 22 ژانویه 1905 میلادی، هزاران کارگر اعتصابی به طرف قصر زمستانی تزار راه‌پیمایی کردند و خواهان پذیرفتن نمایندگان خود از طرف تزار شدند. اما قزاق‌ها و نیروی سواره نظام گارد امپراتوری، در نزدیکی قصر، راه را بر آنها سد کردند. جمعیت، بی‌اعتنا به حضور این نیروها به حرکت خود ادامه داد و در این لحظه، سربازان به طرف آنها آتش گشودند.

در این واقعه که به یکشنبه خونین معروف شده است، هزاران نفر کشته و زخمی شدند. اخبار مربوط به حوادث یکشنبه خونین به سرعت در سراسر روسیه منتشر شد و به احزاب و گروه‌های چپ و انقلابی که با توسعه صنعتی کشور، امکان فعالیت بیشتری یافته بودند امکان داد که موج اعتصاب را در سراسر روسیه گسترش دهند. پس از این حادثه که سرآغازی بر انقلاب 1905 میلادی روسیه بود، تزار در 19 اوت آن سال با صدور بیانیه‌ای، صریحاً وعده آزادی‌های مدنی و پارلمانی به مردم داد. با این حال، یکشنبه خونین و انقلاب 1905 میلادی، مقدمه‌ای بود که با شروع جنگ جهانی اول، آخرین ضربه را به رژیم تزاری روس وارد ساخت و آن را در سال 1917 میلادی، سرنگون کرد.

ساعت و تقویم روز ایران