یوهان هاینْریش پستالوزی، در دوم ژانویه 1744 میلادی در زوریخ سوئیس به دنیا آمد. وی پس از مرگ زود هنگام پدر، تحت نظر مادرش که زنی پارسا و نوع پرور بود، پرورش یافت. در نتیجه این تربیت و تأثیر پدربزرگش که در آن سامان به شغل روحانیت، روزگار می‌گذرانید، پستالوزی به فکر افتاد تا روستاییان پیرامون خود را از حال فلاکت و بدبختی بیرون آورد. وی در ابتدا کوشید از راه سرپرستی امور دینی به مقصود خود دست یابد اما چون موفق نشد، از این‌رو به تحصیل حقوق پرداخت به آن امید که از حقوق مردم دفاع کند. پستالوزی در کنار آن، مدتی به فعالیت‌های سیاسی روی آورد و چون با معایب و نواقص حکومت وقت آشنا گردید آن را به باد انتقاد گرفت و از سیاست کناره‌گیری کرد. وی سپس برای پیشبرد افکار خویش تصمیم گرفت تا از راه اصلاح راه‌های کشاورزی، مردم را راهنمایی کند. او هم‌چنین تلاش کرد تا با گردآوری پسران بی‌سرپرست، در تربیت آنان بکوشد و در عین حال، افکار تربیتی خود را در مورد این کودکان در معرض آزمایش قرار دهد. پستالوزی در سال 1781 میلادی آراء تربیتی خود را در کتابی به نام لئوناردو گرتْرود منتشر ساخت و حکومت محلی را متوجه نقایص تربیتی نمود. هنگامی که در سال‌های پایانی قرن هجدهم، انقلاب فرانسه به سوئیس سرایت کرد و تعداد زیادی را به کشتن داد، پستالوزی یتیم خانه‌ای دایر کرد و به سرپرستی کودکان مستمند و بدون سرپرست پرداخت. او با افکار و کارهای خود توانست نظر تمام دانشمندان علم تربیت دنیا را به خود جلب نماید و شهرتی جهانگیر پیدا کند.
پستالوزی بر این عقیده بود که دوای همه دردها، تربیت است و از میان بردن فقر و بی‌نوایی جامعه و رشد دادن آن، تنها از راه پرورش امکان‌پذیر می‌باشد. او با این افکار توانست جنبش‌های عظیمی در کشورهای دنیا به وجود آورد و اصول تربیتی او توانست ریشه فرهنگ بیشتر ملل جهان را فراگیرد. پستالوزی معتقد است که مشاهده و به کار بردن باید اساس آموزش قرار گیرد و آموزش باید از روی رشد کودک تنظیم شود. هم‌چنین، معلم باید شخصیت شاگرد را محترم بشمارد و رابطه شاگرد و معلم باید بر اساس مهر و محبت استوار باشد. پستالوزی بر این عقیده بود که هدف عمده تعلیمات ابتدایی، توسعه دادن نیروی فکری طفل است نه آموختن علم و هنر به او. نظریات پستالوزی در اروپا و امریکا تأثیری بسیار عمیق و اساسی بر جای نهاد و بسیاری از مربیان تعلیم و تربیت، آراء او را به کار برده‌اند. یوهان هاینریش پستالوزی سرانجام در 17 فوریه 1827 میلادی در 83 سالگی درگذشت و در زوریخ به خاک سپرده شد. بیست سال پس از مرگ پستالوزی، مردم سوئیس آرامگاه مجللی برای وی برپا کردند و از او تقدیر نمودند.