حسن پیرنیا در سال 1251 شمسی در تهران به دنیا آمد. وی پس از آنکه تحصیلات خود را در فرانسه و روسیه به اتمام رساند، در سفر اول مظفرالدین شاه به اروپا، مترجم روسی شاه بود. وی در سال 1281 شمسی به سمت وزیر مختار ایران در روسیه منصوب شد و در هنگام مشروطیت، مأمور تدوین نظامنامه مجلس گردید. پیرنیا پس از قتل اتابک اعظم، در کابینه مشیرالسلطنه به وزارت عدلیه رسید و پس از مدتی لقب مشیرالدوله گرفت. پس از فتح تهران و تشکیل دولت جدید، وی به وزارت عدلیه دست یافت و از آن به بعد در کابینه‌های متوالی، وزارات متعدد گرفت. پیرنیا در 1293 به نخست‌وزیری رسید و اتفاقاتی نظیر قیام شیخ محمد خیابانی و غائله آذربایجان، آغاز نهضت جنگل و آغاز گردنکشی‌های رضاخان پهلوی برای به دست‌گیری قدرت، از جمله رویدادهای نوبت‌های دیگر نخست‌وزیری اوست.
حسن پیرنیا علاوه بر اینکه در ادوار دوم، سوم، چهارم، پنجم و ششم نماینده مردم تهران در مجلس شورای ملی بود، همچنین چهار مرتبه نخست وزیر و بیست و چهار بار وزیر بوده است. وی در ده سال آخر عمر خود، غالباً به کارهای فرهنگی و علمی اشتغال داشت و آثاری همچون ایران باستان، نگاشت. مشیرالدوله در زمینه امور قضایی کشور پس از مشروطه نقش مهمی داشت و بیشتر قوانینی که پس از مشروطه ملاک کار قرار گرفت توسط او تهیه شد. همچنین وی سازمان دادگستری را پی‌ریزی کرد و علاوه بر تشکیل دیوان کشور و دادسراها، قانون محاکمات حقوقی و جزایی را به تصویب رساند. مشیرالدوله سرانجام در 29 آبان 1314 در 63 سالگی درگذشت.