مجموعهٔ حوادث فرهنگی، طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و رویدادهایی است که در گذشته و در زمان و مکان زندگی انسانها و در رابطه با آنها رخ داده است. این رویدادها شامل اموری میشود از قبیل کردارها و دستاوردهای مادی و معنوی بشر و هرآنچه که گفته، اندیشیده و عمل کرده است.
مطالعه تاریخ برای تبدیل شدن به یک شهروند خوب ضروری است. این اولین دلیل برای گنجاندن تاریخ در درسهای مدارس است. گاهی طرف داران تاریخ شهروندی به ارتقاء هویت ملی و وفاداری، به واسطه تاریخی که داستانهای پرشور و درسهایی از موفقیت و اخلاقیات را در خود جای دادهاند، امید بستهاند. اما اهمیت تاریخ در حیطه شهروندی قدم را فراتر از این هدف ناچیز گذاشته است و حتی میتواند در برخی موارد چالشانگیز باشد.
تقویم جلالی به استناد پژوهش محققان و گفتههای اخترشناسان، دقیقترین گاهشمار جهانی تاریخی بوده است. پیدایش دقیقترین گاهشمار تاریخی مدیون تلاش گروهی از ستاره شناسان ایرانی است که به دستور سلطان جلا الدین ملکشاه سلجوقی مأمور تعیین و محاسبهٔ دقیق سال خورشیدی شدند.
در اواخر سال 1303 هجری شمسی بُرجی، جمعی از نمایندگان دوره پنجم مجلس شورای ملی ایران، طرحی را پیشنهاد کردند که نام برجهای عربی متداول در تقویم بُرجی به نامهای فارسی تبدیل شود و نام سالها در دوره دوازده حیوانی رایج نیز متروک شود. پس از بحثهای فراوان، بالاخره در جلسه 148 مجلس شورای ملی ایران در شب سه شنبه 11 فروردین 1304، قانون تبدیل بروج به ماههای فارسی از نوروز 1304 شمسی به تصویب رسید و تقویم هجری شمسی به عنوان تقویم رسمی کشور پذیرفته شد.
این گاهشماری، تقویم رسمی بیشتر کشورهای جهان است و بر اساس سال خورشیدی تنظیم میشود. دوازده ماه قراردادی ۳۰ و ۳۱ روزه دارد. آخرین ماه سال، فوریه، ۲۸ روزه است. ریشهی این تقویم در تقویم باستانی رومی است که در طول تاریخ تحول بسیاری داشته است و تقویم کنونی، تقویم اصلاح شده گریگوری است. در نسخه باستانی این تقویم، نام روزهای هفته از نام هفت جرم آسمانی مقدس گرفته شده بود که هنوز هم برخی از آنها به جا مانده است. مثلاً نام روز جمعه (Friday) از فریا (نام سیاره زهره – الهه زیبایی و عشق)، شنبه (Saturday) از ساترن (زحل)، یکشنبه (Sunday) از سان (خورشید)، و دوشنبه (Monday) از مون (ماه) گرفته شده است.
گاه شماری هجری قمری، گاه شماری بر اساس چرخش ماه است که توسط مسلمانان و نیز در بسیاری از کشورهای اسلامی به عنوان سال نمای مذهبی یا در مواردی سالنمای مدنی استفاده میشود. از این سال نمای در بسیاری از آیینهای اسلامی، از قبیل روزه، حج، تعیین ماههای حرام، و عزاداری استفاده میشود. در زمان خلافت عمر بن خطاب خلیفه دوم مسلمین به توصیه علی بن ابیطالب هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه مبدأ این تقویم قرار گرفت و مدون شد.
قبل از جهانی شدن گاه شماری میلادی در بسیاری از کشورهای اسلامی و رسمی شدن گاه شماری هجری خورشیدی در ایران و افغانستان، سالنمای هجری قمری سالنمای اصلی سرزمینهای اسلامی بود و وقایع تاریخی در اکثر قریب به اتفاق موارد با این گاه شماری ثبت میشد.