اوقات شرعی و اذان

اوقات شرعی(وقت اذان و عبادت دینی) به زمان های مشخص و دقیقی از شبانه روز گفته می‌شود که شخص دین‌دار در آن زمان عبادت دینی خود را انجام می‌دهد. محاسبه دقیق زمان های شرعی از دیرباز نزد منجمان رایج بوده‌است.

در سایت ساعت و تقویم روز با الگوریتم محاسباتی بروز و کاملا حرفه ای امکان محاسبه و  تعیین دقیق اوقات شرعی شهر بر اساس طول و عرض جغرافیایی امکان پذیر شده است. شما به آسانی می توانید با وارد کردن نام شهر خود در کادر جستجو و انتخاب شهر خود از لیست شهرهای نمایش داده شده، اوقات شرعی شهر خود را مشاهده نمایید.

سحر : زمان بعد از نیمه شب و قبل از آغاز صبح است. روزه گیرندگان در این هنگام غذا می خورند که به آن سحری می گویند.
صبح : زمان صبح شرعی از آغاز سپیده‌دم است تا طلوع خورشید. اذان در آغاز صبح خوانده می شود و خواندن نماز صبح تا طلوع خورشید مجاز است. روزه گیرندگان قبل از اذان صبح مجاز به خوردن و آشامیدن و کارهای دیگر هستند.
طلوع خورشید : لحظه دیدن خورشید در هر سرزمین است.
ظهر : هنگامی که خورشید در وسط آسمان قرار گیرد. در این هنگام اذان ظهر و نماز ظهر خوانده می‌شود.
عصر : حدود چهار ساعت پس از ظهر است. اذان عصر وقت فضیلت نماز عصر است و نماز عصر را می‌تواند مکلف از بعد از نماز ظهر تا غروب خورشید بخواند.
غروب خورشید : هنگامی که خورشید از دیده در مغرب پنهان می‌شود.
مغرب : پس از غروب خورشید زمان مغرب است و اذان مغرب خوانده می شود و نماز مغرب. روزه گیرندگان در این هنگام غذا می‌خورند که به آن افطاری می گویند.
عشا : پس از مغرب و قبل از نیمه شب است و در آن اذان عشا و نماز عشا خوانده می شود.
نیمه شب : زمان میانه از اذان مغرب تا اذان صبح است. نماز عشا باید قبل از نیمه شب خوانده شود.

اوقات شرعی چگونه محاسبه می‌شود؟

همان طور که می دانیم در گذشته محاسبه و پیش بینی دقیق و صحیح این اوقات امکان پذیر نبوده است، اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی می‌توان به راحتی این مسئله را حل کرد. اوقات شرعی بر اساس حرکت خورشید محاسبه می‌شود. طلوع سپیده، هنگام اذان صبح است. در سالهای قبل اعتقاد بر این بود که وقتی مرکز قرص خورشید 19/4 درجه زیر افق باشد، سپیده طلوع کرده و اذان صبح است. اما با رصدهایی که توسط گروه‌های خبره و متخصص در زمان‌ها و مکان‌های متفاوت صورت گرفت، این نتیجه حاصل شد که طلوع سپیده هنگامی است که مرکز قرص خورشید 17/7 درجه زیر افق باشد. با این که در حال حاضر ملاک همان 17/7 درجه است، اما امکان دارد منبع بعضی از مراکز 19/4 باشد که در نهایت سبب اختلاف چند دقیقه‌ای در اذان صبح می‌شود.

زمان طلوع خورشید وقتی است که لبه بالایی قرص خورشید از سطح تراز یا سطح صفر (لبه افق) بالا بیاید که در این زمان نماز صبح قضا می‌شود. اذان ظهر نیز وقتی گفته می‌شود که خورشید به بیشترین ارتفاع خودش در آسمان برسد که به آن ترانزیت یا عبور خورشید می گویند. اگر نصف‌النهاری را که از تهران می‌گذرد در فضا گسترش دهیم، نصف‌النهار ناظر در تهران به وجود می‌آید که چنانچه خورشید و یا هر ستاره‌ای از آن عبور کند ترانزیت یا انتقال اتفاق افتاده است. در هنگام ترانزیت خورشید به حداکثر ارتفاع نسبت به زمین می‌رسد، بنابراین اندازه سایه اشیا و جانداران به کوتاه‌ترین میزان خود می‌رسد. در این زمان که همان هنگام اذان ظهر است مرکز قرص خورشید در جنوب قرار می‌گیرد و جهت سایه دقیقاً » شمال- جنوب«است. وقت نماز ظهر و عصر از اذان ظهر تا غروب آفتاب است. غروب آفتاب نیز دقیقاً همان وقتی است که لبه بالایی قرص خورشید از سطح تراز پایین‌تر می‌رود.

پس از غروب خورشید، ابتدا رنگ سرخی در مغرب و سپس در مشرق مشاهده می‌شود که آن را حمره مشرقیه می‌نامند. به تدریج که خورشید به زیر افق فرو می‌رود، سایه زمین بالا می‌آید و کم کم سرخی مشرق یا همان مشرقیه را از بین می‌برد وقتی این سرخی به طور کامل زوال یافت هنگام اذان مغرب فرا می‌رسد. نتیجه رصدها و مشاهدات و عکاسی‌هایی که در این مورد انجام شده، نشان داده است زمانی که مرکز قرص خورشید به اندازه 4/5 درجه، زیر افق رفت حمره مشرقیه به طور کامل از بین می‌رود و آن هنگام اذان است.